Adieu, Sweet Bahnhof wuifden twee jaar terug The Nits. En tuften vrolijk verder. Via La Grande Parade en een eigen Werf naar HENK. Nescio in het café en Tom America die zich afvraagt: MAM, weet jij nog wanneer ik voor het eerst ’n Boterham met kaas gegeten heb?
door C. Cornell Evers OOR 19 april 1986
La Grande Parade is niet meer alleen de titel van een schilderij van Fernand Léger en een herinnering aan de gelijknamige monstertentoonstelling die van december 1984 tot april 1985 door het Stedelijk Museum in Amsterdam spoorde. Het is sinds enige maanden ook de overkoepelende naam van een plaatproject waaraan 39 Nederlandse musici hun medewerking verleenden. De elpee La Grande Parade is als eerste product van stapel gelopen vanuit het eigen Werf Records van The Nits, opgericht als uitlaatklep voor o.a. de activiteiten van de bandleden buiten de groep om. Het was The Nits’ Henk Hofstede die – geconfronteerd met La Grande Parade en diep onder de indruk van deze moderne kunstvloed – besloot tot het organiseren van een project, vergelijkbaar met de ‘Schilderijententoonstelling’ van de klassieke componist Mussorgsky. In dit geval betekende dat dus popmuziek geïnspireerd op schilderijen. ‘En wat ligt er dan meer voor de hand dan zelf een platenlabel op te richten,’ verklaart een enthousiaste Hofstede het ontstaan van Werf Records. ‘CBS was in eerste instantie geïnteresseerd, maar vond het uiteindelijk toch nogal problematisch worden. Door de hoeveelheid mensen die meedeed. Van wie veel weer bij andere maatschappijen onder contract stonden. En dan kon ik natuurlijk wel naar Willem Wisselink van Idiot Records stappen. Dat zou echter de problemen niet wezenlijk veranderd hebben. Uiteindelijk hebben we besloten om het zelf te doen. The Nits gebruiken een oude gymzaal als oefenruimte. En daar staat een 16 sporenrecorder. Er kon dus vrij goedkoop opgenomen worden.’
Zoals gezegd, 39 musici gerecruteerd uit groepen als 5 Slag 1 Wijd, W.A.T., Cloud Nine, Tent, MAM en The Dutch. Maar ook Available Jelly-trompettist Eric Boeren, Kewi Wisselink, enkele Mexicaanse Honden en Fay Lovski zetten hun beste kunstbeentje voor bij deze muzikale Parade. Allen benaderd op persoonlijk voorkeur van Hofstede om een compositie te schrijven, gebaseerd op een door henzelf verkozen schilderij. Uit La Grande Parade.
BOTERHAM MET KAAS
En zo horen we zowel de University Of Swing als leden van Tent geestdriftig stoeien met La Petite Blonde Au Parc Des Attractions van Joan Miró, stond Francis Bacon model voor Rolf Hermsen en tracht Cloud Nine samen met Nits-toetsenist Robert Jan Stips de Mens van Karel Appel te doorgronden. Dobro en omfloerste stem in Les Enfants getuigen van de fascinatie die W.A.T.’s Ad Meurs en Ankie Keultjes koesteren voor het werk van Pablo Picasso; mandolinen, violen en Vera’s 5 Slag 1 Wijd-sax bejubelen Max Beckmann’s Frau Mit Mandoline In Gelb Und Rot. Prijsnummer evenwel is het ook op single verschenen Maternité van het Tilburgse MAM. Pablo Picasso en een boterham met kaas verpakt in naïef meeslepende koortjes, breekbare gitaarlijntjes, een simplistische beat.
Mam, weet jij nog wanneer ik voor het eerst
’n Boterham met kaas gegeten heb?
Nou, dat is moeilijk te zeggen
Wanneer je dat precies gegeten hebt.
Maar ik denk dat je toen een jaar of drie was.
Toen je bij opa en oma gelogeerd was.
Eh… toen Carlo geboren is.
Jaaaaaaaaa!!!
Is joed.
Wat steit te gebeuren.
Mam
Popmuziek, zo héél erg Nederlands en zo vol kwaliteit. ‘Tom America is een ongelooflijke schrijver van liedjes,’ betoogt Hofstede. ‘Dat zo iemand geen platen meer kan maken.’
We spreken elkaar een dag na het afronden van de opnamen voor de binnenkort te verschijnen nieuwe Nits-elpee. Hofstede doelt op het feit dat America’s groep MAM na twee albums en enkele singles voor EMI gemaakt te hebben, onlangs door deze maatschappij geloosd werd, wegens het uitblijven van succes. Zodat de groep momenteel zonder contract zit. Een status quo waaraan Hofstede met Werf Records hoopt iets te kunnen veranderen. Dit onder het motto: ‘Er moet weer ècht vinyl gemaakt worden. Terug naar het beginpunt: een recorder in een ruimte neerzetten, opnemen, en gewoon een plaat maken. Een plaat afmaken, niet een verzameling banden creëren dus.’
OPERA
Hofstede ziet zijn bezigheden als Werf ‘platenbaas’ in het verlengde van het fan zijn. ‘Weinig doordacht misschien. Maar het kan wel heel krachtig werken, als je gewoon díe dingen doet die je mooi vindt, vanuit het geloof dat een nummer het helemaal gaat maken. Met La Grande Parade wilde ik dingen van muzikanten vastleggen die er gewoonlijk niet uitkomen – hooguit in de kleedkamer – maar waarvan ik weet dat ze ze in zich hebben. Jaren geleden al liep ik met het waanzinnige idee rond van een spektakel waarin Wally van Middendorp en Mathilde Santing als opera-sterren zouden aantreden. Dat soort projecten. Muren laten wegvallen, mensen uit hun hokjes halen.’
Hij gelooft niet – zoals zo vaak beweerd wordt – dat de Nederlandse popmuziek momenteel met een recessie te kampen heeft, ‘maar dat er nu zo verschrikkelijk veel bloeit, dat toch ook weer niet. Hoewel er naar mijn gevoel een hoop talent gewoon niet opgemerkt wordt. Terwijl tevens de kracht van het buitenland natuurlijk veel zwaarder is geworden. Daar krijg je toch mee te maken. Ik geloof dat als ik het niet meer zag zitten, dat ik dan weer in cafés ging optreden. Voor f150, – per avond je liedjes zingen. Geen platen meer maken. Die gedachte schiet me wel eens door het hoofd. Op momenten dat ik de maatschappij vervelend vind, de band als machine als te log ervaar. Het is ook onmogelijk om tien jaar lang steeds maar weer in het nieuws te staan, altijd weer even briljant te zijn. Dat gaat gewoon niet. Dat kan een schrijver niet. Dat kan een schilder niet. Waarom zou een muzikant dat dan wel kunnen? Ik geloof in het werken in golven. Voor veel mensen is dat misschien een onaantrekkelijk idee. Mij trekt het echter. Daarom waardeer ik iemand als Elvis Costello. De man die slecht is in het beroemd zijn, zoals hij zelf zegt. Die 50 procent die hij mist en die George Michael wel heeft, waar George Michael heel goed in is. Ik denk alleen dat Costello een langer leven als schrijver voor de boeg heeft. Dat moet je echter interessant vinden.’
VERSLAVING
‘Er is een tijd geweest dat Brood heel groot was, Gruppo dé band, Golden Earring dé band. Dat is een beetje weg. Goed, er was een tijdje Claw Boys Claw. Maar dat besloeg maar een beperkt gebied, was niet overal bekend. Feit blijft dat er duizenden bandjes spelen. En als je dan weer wat concerten bezoekt blijkt er toch nog heel wat gaande te zijn. Alleen zouden mensen er een beetje in moeten berusten dat pieken niet het meest waardevol zijn voor het maken van popmuziek in Nederland. Dat stopt je werk. Je moet botweg doorschrijven. Zoals Tom ook maar doorgaat. Het is natuurlijk leuk om een keer een toer te doen waarbij alles uitverkocht is. Wie dat ontkent is niet eerlijk. Voor welke vorm van muziek maken je ook staat, als daar de zaal is, dat is toch wel redelijk verslavend, haha.’
Woensdag 23 april kan Hofstede zich volop aan deze verslaving overgeven als hij met de bijna volledige Grande Parade-crew aantreedt in het Amsterdamse Paradiso, waar in steeds wisselende bezettingen het podium bevolkt zal worden. En ook met The Nits gaat Hofstede binnenkort weer op pad. Eerst in Nederland, dan eind mei richting België, waarna Zwitserland en Frankrijk aan de beurt zijn. Volgende maand verschijnt de langverwachte opvolger van Adieu, Sweet Bahnhof. Opgenomen zonder zanger/gitarist Michiel Peters die de groep niet zo lang geleden om persoonlijke redenen Adieu zei maar verder wel actief blijft binnen het Werf-gebeuren. Titel van deze zevende van The Nits: HENK. Henk: ‘Robert Jan belde me dat ze een naam hadden gevonden. Kort en krachtig. HENK dus. Of ik daar bezwaren tegen had. Nou, heel veel eigenlijk. In het begin dan. Maar er zijn veel Henken in Nederland. En het is ook nog een Fins woord. Dan betekent het: adem.’
Of HENK wezenlijk anders zal klinken dan Adieu, Sweet Bahnhof? Henk Hofstede, Robert Jan Stips en Rob Kloet (slagwerk) tekenen zelf voor de productie. In de praktijk betekende dat een maand lang ‘schaven en graven’ met een 24 sporen-recorder. ‘En er is natuurlijk een en ander veranderd doordat Michiel er niet meer bij is. We hebben deze keer damesvocalen gebruikt: de zangeres van Cloud Nine. Dat vond ik zelf heel goed om te doen. Het geeft een totaal ander geluid. Vocaal dan, hè. Maar voor de rest. Ik heb net zo’n 12 mixen achter de rug, heb het gevoel of ik in een draaikolk gezeten heb.’
De naam is HENK. 