Bas- en baritonsax zijn in de saxofoonfamilie als oude treinlocomotieven, solide gebouwde machines uit de smidse van Hephaestus, de Griekse god van het vuur en maker van wonderbaarlijk ingenieuze wapens, gereedschappen en voorwerpen.
Bas- en baritonsax zijn stoere instrumenten, hun toon aards en diep gegrond. Aarde en gronding kenmerken ook het nieuwe album van saxofonist Jason Sharp uit Montréal.
‘The Turning Centre Of A Still World’ is de eerste plaat die Jason Sharp echt helemaal solo opnam. Zijn debuut uit 2016, ‘A Boat Upon Its Blood’, op Robert Creeley’s gelijknamige gedicht, maakte hij met Joshua Zubot op viool en Joe Grass op pedal steel gitaar en voor ‘Stand Above the Streams’ uit 2018 werkte hij samen met geluidskunstenaar Adam Basanta. Andere projecten waaraan Jason Sharp meewerkte zijn Sam Shalabi’s orkest Land of Kush, Leonard Cohen’s postume release ‘Thanks for the Dance’ en de soundtrack voor de actiefilm ‘Jusqu’au Déclin’ (‘The Decline’).
Hart en adem zijn voor ieder mens de motor van het levende lichaam. Ze vormen op ‘The Turning Centre Of A Still World’ ook de fluctuerende kern waar omheen Jason Sharp zes electro-akoestische solostukken plus ‘Intro’ en ‘Outro’ optrekt, een golvende cyclus van ‘zonsopgang’ tot ‘zonsondergang’. Uitgangspunt is een hartmonitor die fungeert als de hoofdklok voor de analoge modulaire synthesizers Lyra 8 en Theravox en een Moog bas pedaalsynthesizer. Jason Sharp ontwikkelde een systeem waarin zijn saxofoons en adem, gekoppeld aan de genoemde hartmonitor, “in real time during performance and recording” modulaire synthesizers en samplers activeren, en aldus organische golven van versmeltend geluid, roze ruis en elektronica produceren.
‘The Turning Centre Of A Still World’ volgt de getijdenstromingen van het fysieke lichaam van de mens met zijn rivieren van water en bloed en omhuld door aardse atmosferische druk. De hartslag loopt letterlijk door de composities heen, maar duikt slechts af en toe ook letterlijk op als hoorbare aanjager. Het eerste nummer, na de ‘Intro’, ‘Unwinding Surrender’, bevat een van die spaarzame momenten waarin de tikkende klok duidelijk aanwezig is. Een ander nummer met de kloppende levensader van de saxofonist is het afsluitende ‘Everything Is Waiting For You’.
De klankschappen die Jason Sharp met zijn instrumentale biofeedback systeem genereert, hebben een hoog ECM-gehalte. Het Duitse label Edition of Contemporary Music (ECM) creëerde in meer dan een halve eeuw een heel eigen klankuniversum van perfecte geluidskwaliteit gekoppeld aan subtiele, vaak sferische muziek. ECM-artiesten die mij bij beluistering van ‘The Turning Centre Of A Still World’ te binnen schieten zijn onder meer de Britse rietblazer John Surman (saxofoons, basklarinet, synthesizer) en de Griekse componiste van filmmuziek Eleni Karaindrou.
‘The Turning Centre Of A Still World’ bestaat uit vloeiende in elkaar overlopende, dromerige geluidsschilderingen – samen een bijzonder sonische verkenning van de mogelijkheden van een mens-machine afstemming en de daaruit voortvloeiende interactie en expressie. Een fraai voorbeeld is het prachtige ‘Velocity Of Being’. Dat begint etherisch, met een ijl geluid als een zachte elegie, maar ontwikkelt zich vervolgens als opdwarrelende herfstbladeren tot een wervelende draaikolk van geluid. De toon is vaak weemoedig, als in een treurdicht, zoals in ‘Humility Of Pain’, maar tegelijkertijd zijn er in het zuchten ook steeds weer vonken van leven. En leven, dat is wat ‘The Turning Centre Of A Still World’ in elke noot ademt, en, hoe zacht ook, uitschreeuwt.
Jason Sharp – The Turning Centre Of A Still World
Constellation / Konkurrent
Foto’s © Emily Gan