De muziek van Matmos uit voorheen San Francisco, nu Baltimore, verandert zo ongeveer per project. Het elektronische muziekduo bestaande uit Drew Daniel en M.C. Schmidt opereert vaak vanuit een directe gevoelswaarde met een omgeving of object. Dat kan een fietswiel zijn bespeeld met een E-bow, de plastic soep in de oceaan of een gorgelende wasmachine.
Het Matmos-tweetal heeft een grote staat van dienst en werkte samen met hedendaagse musici en kunstenaars uiteenlopend van Terry Riley en Kronos Quartet tot Björk. Voor hun nieuwste project gebruikten ze het muzikaal avant-gardistische, Europese verleden en transformeerden elementen van toen naar de wereld van nu. Uitgangspunt was het werk van Bogusław Julien Schaeffer (1929-2019), een Poolse componist, musicoloog en kunstenaar. Hij maakte deel uit van de avant-garde ‘Krakau Groep’ van Poolse componisten, naast Krzysztof Penderecki en anderen.
Bogusław Schaeffer werd geboren in Lwów (nu Lviv, Oekraïne). Hij studeerde eerst viool in Opole. Nadat hij in 1953 afstudeerde in muzikale compositie bij Zdzisław Jachimecki aan de Muziekacademie in Krakau, werkte hij actief als componist en muziektheoreticus. Bogusław Schaeffer was vanaf 1963 docent compositie aan de Academie van Krakau en vanaf midden jaren tachtig tot 2000 professor aan de Hochschule für Music in Salzburg. Zijn Klavier Konzert werd gebruikt in de soundtrack van de David Lynch film Inland Empire uit 2006.
Kloppende hartslag
Drew Daniel en M.C. Schmidt zoeken in hun projecten al twintig jaar de grenzen van hun muziek op. Zij zien in Bogusław Schaeffer, die in zijn werk klassieke compositie en elektronische experimenten met elkaar verbond, een geestverwant.
Op voorspraak van Michal Mendyk van het Adama Mickiewicza Instituut in Warschau kregen Drew Daniel en M.C. Schmidt toegang tot de volledige catalogus van Bogusław Schaeffers opgenomen composities om naar eigen inzicht te gebruiken. Ze selecteerden daar componenten uit en lieten die muteren tot nieuwe instrumentale vormen, ieder met een eigen kloppende hartslag van bijna bovenzintuiglijke vitaliteit. Het resultaat: Regards / Ukłony dla Bogusław Schaeffer.
Het album telt acht nummers, door Matmos op de website Bandcamp omschreven als “een samengesteld portret van de utopische Poolse avant-garde uit de jaren 1960 en het hedendaagse dystopische culturele moment, dat elkaar over een afstand beziet.” Er zijn bijdragen van de Ierse harpiste Una Monaghan, de Turkse multi-instrumentalist Ulas Kurugullu op erhu, altviool en viool, Horse Lords’ intermedia en klankkunstenaar Max Eibacher, en instrumentenbouwer Will Schorre. Het instrumentale spectrum dat zij samen in de ‘arrangementen’ van het werk van Bogusław Schaeffer creëren, loopt van de intimiteit van kamermuziek tot de onbegrensde ruimtelijkheid van gemanipuleerde drones en de oceanische veldopnamen aan het eind van het album.
Regards / Ukłony dla Bogusław Schaeffer biedt een ‘levenskringloop’ van productiestijlen en trekt gefragmenteerde, instrumentale bouwwerken op van modernistische composities, tape-experimenten uit de jaren zestig, dub uit de jaren zeventig, industriële muziek uit de jaren tachtig, postrock uit de jaren negentig en dark ambient en glitch-idolisme uit de jaren 2000, en dat alles met zorg geplaatst in een hedendaags collage-achtig panorama. Het is een rijke en intrigerende klankwereld die Matmos hier openbaart. Daarin doen polyritmes in Cobra Wages Shuffle Bogusław Schaeffer swingen, vormt in Few, Far, Chaos Bugles een tropisch regenwoud van klanken de opmaat naar bezwerende trance en lijkt Flight To Sodom ineens wel de check-in te zijn voor een geluidservaring à la El Tren Fantasma, ‘The Ghost Train’, van ex-Cabaret Voltaire’s Chris Watson, over een Mexicaanse spoorlijn van het Caribisch gebied naar de Stille Oceaan.
Matmos laat hier overtuigend horen dat muzikale archeologie levende muziek kan opleveren. Met dank aan Bogusław Schaeffer.
Matmos treedt 10 juni op in OCCII in Amsterdam.
Matmos – Regards / Ukłony dla Bogusław Schaeffer
Thrill Jockey Records | Konkurrent