De Australische drummer en componist Laurence Pike is een betrokken kunstenaar. Met zijn muziek vraagt hij aandacht voor een duurzamere wereld.
Laurence Pike studeerde aan het Sydney Conservatorium of Music. Hij is gespecialiseerd in geïmproviseerde muziek en integreert daarin uiteenlopende muziekstijlen, van jazz tot psychedelische rock tot ambient tot experimentele elektronica. Laurence Pike bracht een aantal succesvolle albums uit en toerde met zijn bands PVT, Triosk en Szun Waves. Tevens was hij als gastmuzikant te horen op tal van albums, soundtracks en tournees.
Bij een eerder contact met hem, naar aanleiding van zijn derde solo-album Prophecy uit 2020, betoogde Laurence Pike dat we verhalen nodig hebben om ons te leiden naar een onzekere toekomst. Voor sommigen betekent dit dat ze zich terugtrekken op het verleden, naar binnen keren, en voor anderen vooruit kijken, zich openen. De musicus noemde als voorbeeld saxofonist en componist Wayne Shorter, die zei: “Speel en schrijf muziek zoals jij wilt dat de wereld is.”
Laurence Pike: “Ondanks de seismische verschuivingen die de samenleving momenteel doormaakt, voel ik een opwindende kans voor vooruitgang in plaats van me terug te trekken, en als kunstenaar kan ik alleen maar bijdragen op de beste manier die ik ken: door muziek te maken zoals ik wil dat de wereld is.” Hij laat daarbij veel ruimte aan de ontvanger. Natuurlijk, hij geeft zijn ‘songs’ titels, maar het is aan de(ze) luisteraar hoe de muziek te interpreteren.
Impressionisme
Laurence Pike gebruikt drums, percussie en een drumpad sampler. Daarbij houdt hij zich veelal ver van de dwang van het ritme. Er is in zijn muziek meer sprake van golfbewegingen. Hij bouwt daarin, als een schilder, vanuit een impressionistische benadering zijn klankschappen en creëert met een groot arsenaal van kleuren en polyritmiek een heel eigen, met rijke muzikale structuren gevulde, nieuwe wereld. In die wereld klinken in muziek vertaalde emoties die de vernietiging van wat was teweeg brengt naast hoop, hoop op een leven en een toekomst in balans.
Deze benadering is ook te horen op het onlangs uitgebrachte instrumentale album Isola dat Laurence Pike maakte met gitarist Cameron Deyell. Isola is geschreven, opgenomen, uitgevoerd en geproduceerd door Cameron Deyell en Laurence Pike in Melbourne en Sydney, Australië in de loop van 2020. De uitvoeringspremière zou plaats vinden tijdens het Adelaide Guitar Festival op zondag 9 augustus 2020 in het Space Theatre, Adelaide Festival Centre. Maar toen kwam Covid-19.
Het Australische duo brengt op Isola de soundtrack van een voortjagende wereld die willens en wetens, zo lijkt het, afstevent op een ecologische ineenstorting. Het was een logische samenwerking van twee musici met een grote betrokkenheid op de toekomst van de wereld. Laurence Pike liet eerder op Prophecy de door bosbranden veroorzaakte hete lucht van Australië zinderen. Gitarist Cameron Deyell stelde in de podcast serie The Rowboat de gevaren aan de kaak die de waterwegen bedreigen.
Het tweetal noemt jazzfuturisme als een belangrijke invloed op Isola, maar er is meer. Elektriserende gitaar- en banjo-melodieën verweven zich soepel met pulserende ritmes en knisperende geluidscollages. Lange tonen ondersteund door freewheelend tromgeroffel roepen geestfiguren op die dansen in het blauwzwart van een instrumentale Aurora Borealis. In twee nummers zijn er linken naar de Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg. De vaak mysterieuze klankschappen op Isola kunnen, meer dan als jazz, als kosmisch futurisme worden bestempeld. Ze verwijzen naar een onmetelijk rijk geschakeerd universum met samenhangende structuren, die verder reiken dan wij mensen met onze beperkte mogelijkheden kunnen bevatten. Een universum dat krachtig en kwetsbaar tegelijk is, zoals Isola van Cameron Deyell en Laurence Pike.
Geheimnisvol
Een van de bands waarmee Laurence Pike opneemt en toert is het Britse Szun Waves. Deze groep bestaat naast de drummer uit elektronicaproducer Luke Abbott en Jack Wyllie van Portico Kwartet op saxofoon. Szun Waves bracht eerder de albums At Sacred Walls (2016) en New Hymn to Freedom (2018) uit. Covid-19 is al genoemd. Door de reisrestricties gedurende de pandemie waren de leden van Szun Waves twee jaar niet meer collectief in hetzelfde land, laat staan ruimte, geweest. Dat heeft hen er niet van weerhouden hun derde album Earth Patterns te produceren.
Het trio nam de albumsessies op aan het eind van hun Europese tournee van 2019. Ze trokken zich drie dagen terug in de studio om te improviseren. Dat leverde uren muziek op. Een deel daarvan was geïnspireerd door hun liveshows. De meeste muziek kwam echter volledig nieuw tot stand in de studio zelf, klaar om van daaruit te transformeren tot het eerste album van de groep in vijf jaar. Zo was het tenminste gegaan bij de eerste twee albums. De band nam toen lange, ononderbroken live studiosessies op en selecteerde daaruit passages die dan de nummers van het nieuwe album vormden.
Nu, met Laurence door reisrestricties vast in Australië, en Luke en Jack in verschillende delen van het Verenigd Koninkrijk, was er behoefte aan een andere invulling van het creatieve proces. De lange tijdspanne bood ruimte voor extra input door elektronicadeskundige James Holden en producer/technicus David Pye. Daarnaast hadden de leden van Szun Waves meer tijd om over de opnames na te denken. Zo gaf de onderbreking hen de kans om voor hun creatieve proces de perfecte, aanvullende medewerker te vinden, te weten beeldend kunstenaar Dom Harwood. Zijn video voor het sleutelnummer New Universe is een meesterlijke adaptatie van waar Szun Waves voor staat: de verbinding tussen het natuurlijk, zich organisch ontwikkelende proces en het vreemde, het onverwachte, het geheimnisvolle.
Vergoddelijking
Waar het tweede album New Hymn To Freedom omhoog reikt, zich naar de hemel uitstrekt, is Earth Patterns meer geworteld. De muziek is op en uit de bodem van de aarde zelf ontstaan, getoonzet op warme en diepe en soms zelfs claustrofobische klankkleuren.
“Een emotionele uitbarsting”, noemt Luke Abbott Earth Patterns. “Er zit een vloeibaarheid in die aanvoelt alsof we iets heel rauws hebben aangeboord. De vorige plaat voelde aan alsof we in de ruimte ronddreven, maar ik zie deze nieuwe plaat als een reis vanaf de verste uithoeken van het universum naar de aarde, als een boog van macrokosmos naar microkosmos”, legt hij uit.
Het rauwe aspect van Earth Patterns openbaart zich meteen in het theatrale openingsnummer Exploding Upwards, en dan met name in de diep doorploegende saxofoon van Jack Wyllie. New Universe vervolgens suist als een met kracht geworpen, vlijmscherpe werpster door het zwerk richting Garden. Daar ontvouwt zich een landschap van ontluikende klanken, een zee van wuivende ritmes en zachte melodielijnen. Die vloeit naadloos over in de van jazzerupties zinderende kosmos In The Moon House. In Be A Pattern For The World houden elektronica en saxofoon elkaar vast in een innige omhelzing van zachte mijmeringen. Diezelfde combinatie, na eerst door een echokamer te zijn gestuurd, schraapt in Willow Leaf Pear over de met bladeren en schimmels bedekte Earth Patterns bodem. De muziek is hier niet rauw, maar onderzoekend, zelfs liefdevol. En dan, de apotheose, in het Nederlands de ‘vergoddelijking’: Atomkerne. In de donkerte van de muziek klinkt de geboorte van alle leven uit een en dezelfde ontstaanskern. Het lijkt daarmee een erkenning van en waardering voor onze verwantschap met echt alles, elk wezen, elk dier, elke plant op deze aarde. Samen met hen vormen we een unieke familie, die we beter maar leren kennen voor het te laat is.
Cameron Deyell / Laurence Pike – Isola (Endless Recordings)
Szun Waves – Earth Patterns (Leaf | Konkurrent)