ROCKY
RAMBO
         &
LAURIE

‘Ik wil gewoon verhalen vertellen,’ vatte de 38-jarige Laurie Anderson enkele jaren terug haar acht uur durende monsterperformance United States I – IV samen. In deze verhalen nam Miss Anderson op vaak ironisch humoristische wijze de Amerikaanse samenleving onder de loep. De single O Superman werd een eenmalige hit-succes en United States heet voortaan Home Of The Brave. Maar verhalen vertellen doet Laurie Anderson nog steeds.

door C. Cornell Evers OOR 12 14 juni 1986

‘There was this man…
‘Rambo komt terug uit Vietnam. Hij heeft in de jungle gevochten en voelt zich geweldig, is behoorlijk opgefokt, iets van ùh… ùh… Intussen, in Amerika, heeft Rocky besloten zich voor een tijdje terug te trekken. Hij wil uitrusten van al de gevechten die hij de laatste tijd gedaan heeft. Maar dan komt Rambo, die Rocky tart in de jungle zijn mannelijkheid te bewijzen.
”Tenslotte is het daar waar de echte actie is.” Rocky wil zich in eerste instantie niet op de kast laten jagen maar het einde van het liedje is dat Rambo en Rocky met elkaar zullen vechten. En dus gaat Rocky in training en doet al die dingen… ‘
Hier stopt het verhaaltje. Voorlopig tenminste. Ze moet het verloop van het eigenlijke gevecht tussen Rambo en Rocky nog uittekenen maar verder is bovenstaande story voor Laurie Anderson het ideale filmscript, ‘dé oplossing om aan al die eindeloze series een eind te maken.’
‘Tenslotte wil Sylvester Stallone er sowieso een punt achter zetten, maar zoekt hij alleen nog maar een externe factor die hem daarbij helpt, die hem dwingt te stoppen.’
En had Anderson daarbij misschien zichzelf in gedachten?
‘Nee hoor! Ik wil wel het idee leveren, maar iemand anders moet die film maar draaien.’
De aanleiding voor dit Rambo-verhaal?
Geen! Of de journalist er nu naar vraagt of niet is onbelangrijk. Laurie Anderson grossiert in Amerika. En Rambo is Amerika, valt onder het kopje ’terroristische activiteiten en de angst daarvoor van de kant van veel Amerikaanse staatsburgers’. Ik schreef het al eerder: Alles wat Laurie Anderson doet is performance. Haar hele leven. Geen minuut wordt verspild.
Ze praat bedachtzaam, weifelend, maakt zinnen niet af en gaat van de ene associatie over op de andere. Zodat na verloop van tijd elke lijn in haar met stembuigingen doorspekte betoog ver zoek is. Zo switcht Anderson van Tsjernobyl naar de spookachtige muurschilderingen van de Spaanse schilder Goya zoals te zien op het Prado in Madrid. Om vervolgens zonder enige aanleiding het verschil in machismo tussen Japan en Amerika aan te kaarten.
Miss Anderson vertelt, de recorder registreert en de journalist wiens vragen er toch niet toe doen mag proberen niet volledig weg te zinken in de grote bruine ogen die hem vanuit het enigszins clowneske gezicht toestralen. Haar handen spelen een nerveus spel met aansteker en ontelbare filtersigaretten.

ELEKTRONISCHE TRUKENDOOS
Het was de Grieks-Amerikaanse furie Diamanda Galas (Wild Women With Steakknives) die over Anderson opmerkte dat deze voor zichzelf een Disney-wereld creëert en zeker geen live-performster genoemd kan worden. Galas: ‘Alles bij haar is voorgeprogrammeerd. En ze heeft haar films waar ze altijd op terug kan vallen. Echt, ze besodemietert de hele zaak met die elektronische trukendoos die haar tot veel meer maakt dan ze in werkelijkheid is.’
Wrange woorden die extra betekenis krijgen als na de voorstelling in het Amsterdamse Theater Carré behalve de vele reacties van enthousiasme ook hier en daar gemor hoorbaar is, uitingen van teleurstelling. Men had gehoopt dat Anderson vergezeld zou zijn van tenminste een deel van de groep die haar in de indrukwekkende concertfilm Home Of The Brave (naar de laatste regel uit het Amerikaanse volkslied) en op het gelijknamige soundtrack-album terzijde staat: de zangeressen Dolette McDonald en Janice Pendarvis, gitarist Adrian Belew en zijn olifantgeschetter-effecten, de immer onverstoorbare maar met zijn saxofoon dominant aanwezige Richard Laundry, toetseniste Joy Askew in haar bizarre ballerina outfit en vooral ook slagwerker David Van Tieghem.
Een houterig bewegende toetsenist en twee backing-vocalisten (van een uitermate soulful soort, dat wel) was alles wat naast Anderson op het podium stond. Fraaie projecties, een perfect geluid en Anderson die haar teksten van een briefje oplepelde.
Het spijt haar dat er mensen teleurgesteld waren. Maar ik zal toch ook wel weten hoe enorm duur het is om met een uitgebreide bezetting op tournee te gaan. En als ze heel eerlijk is geeft ze de voorkeur aan het spelen met een kleine groep. ‘Maar ook met z’n vieren kunnen we nog heel wat lawaai maken.’

COMMERCIEEL
Toen in 1982 haar debuut-album Big Science verscheen met daarop een aantal songs uit de monsterproductie United States I-IV had Laurie Anderson er al ruim tien jaar als beeldend kunstenaar opzitten. Ze studeerde o.a. bij beeldhouwer en kunstcriticus Sol Lewitt en verwierf zich in de tweede helft van de jaren zeventig een zekere bekendheid in avant-garde kringen. Tijdens het fameuze New Music America Festival – aflevering 1981, San Francisco – toonde Laurie Anderson grote delen uit United States en werd de sensatie van het festival. De Hit O Superman leidde uiteindelijk tot internationale erkenning. Twee jaar na Big Science, in 1984, was er de elpee Mister Heartbreak, met daarop zowel United States-materiaal als een aantal duidelijk popgerichte songs. Datzelfde jaar werd ook nog United States Live uitgebracht, een box met vijf elpees met daarop een uitsnede die vierenhalf uur duurt. Het onlangs verschenen album Home Of The Brave tenslotte kent o.a. een nieuwe uitvoering van Sharkey’s Night dat in de oorspronkelijke mede door William S. Burroughs vormgegeven versie ook al voorkomt op Mister Heartbreak.
Een volledig nieuw album zit er blijkbaar nog steeds niet in. En is het toeval dat juist de door Nile Rodgers geproduceerde single Language Is A Virus in de studio is opgenomen?
‘Ik wilde niet puur een soundtrack-album. Naar een plaat luisteren is tenslotte iets heel anders dan een film zien met al de visuele effecten die daarbij horen. Zoals Adrians rubberen gitaar. Werken met Nile Rodgers was geweldig, echt goed. Ik heb veel van hem geleerd. In muzikaal opzicht is hij erg pienter. Nile weet een sfeer te creëren waarin het goed werken is. En hij is bereid te experimenteren, hoort dingen die ik niet hoor. Samen met hem heb ik ook een versie gedaan van Smoke Rings. Met veel bas en zo. Erg commercieel. Maar zo ver af van wat ik in gedachten had. Ik heb die opname uiteindelijk maar in mijn privé-collectie opgeborgen.’

TANGO
Language Is A Virus From Outer Space. Een citaat van de schrijver William S. Burroughs, de nestor die steeds opnieuw weer in haar werk opduikt. In de film Home Of The Brave danst de grijze eminentie van de subcultuur samen met de performster een tango. Hoewel? Een tango?
‘William Burroughs kwam speciaal voor de film uit Kansas over en was de enige persoon op de hele set die het maar niet warm scheen te krijgen. In verband met alle elektronica en kabels die weggewerkt moesten worden hebben we boven op het podium een ander podium gebouwd. Het was zomer en die spots waren echt afschuwelijk heet. Burroughs droeg een erg dik kostuum maar zweette totaal niet. Ik weet niet waarvan die man gemaakt is. Hij heeft altijd iets enorm cools over zich. Hij vertelde me dat, als we echt een tango wilden doen, we elkaar dan niet mochten aanraken. Ik was daar erg verbaasd over, omdat volgens mij in een tango de partners juist altijd als slangen om elkaar kronkelen. Hij wilde niet echt met me dansen. Uiteindelijk hebben we een soort van abstract geometrische tango gedaan.’
Ze regisseerde Home Of The Brave en had er de hoofdrol in. Een situatie die tamelijk schizofreen te noemen is. ‘Precies! Er treedt een machtsstrijd op. En zoals bij elke film wordt die gewonnen door de regisseur. De enige manier waarop ik daar vrede mee kon hebben was door alles als een droom te zien. Een gecompliceerde droom die ik schreef en in de hand had en waarom ik kon lachen. Veel mensen vertellen hun dromen alsof ze een film verslaan. Ze nemen zelf geen enkele verantwoordelijkheid. Ik deed dit wel en creëerde mijn eigen droom.’

Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je jouw waardering laten zien door een kleine bijdrage te doen. Zo help je CCRyder doorgaan.

Met iDEAL kun je via de beveiligde omgeving van je eigen bank CCRyder waarderen.

“Eyes on the road and hands upon the wheel”