Miss Piggy is de naam van de oranje weerballon die als een vliegend kunstwerk zweeft boven een gekromde wetenschapper op de Arctische onderzoeksbasis AWIPEV in Ny-Ålesund. Ze staat afgebeeld op de hoes van het eerste elektrische jazz-funkalbum van Black Gold 360: ‘At The Still Point Of The Turning World’
Black Gold 360 is een project van Simon Sixsmith, een Engelse producer en songwriter die in Utrecht woont. Het project combineert jazz, glitch, ambient, triphop en fusion, wat zorgt voor een sfeervolle, eigentijdse én tijdloze sound. In 2021 bracht Black Gold 360 het album ‘Dreams Of The Revelator’ uit, met bijdragen van jazzmuzikanten zoals pianist Daan Herweg en trompettist Teus Nobel. Simon Sixmith is ook eigenaar van het label Fifty Dollar Records en lid van het elektronische duo Electric Puha.
Nu is er ‘At The Still Point Of The Turning World’, het vijfde album van de inmiddels zevenkoppige Black Gold 360. Negen composities die verschillende muzikale werelden combineren en versmelten tot een vibrerende, speelse mix van innovatie en meesterschap – een ware chef’s special, puur goud.
Voor het eerst gaat de band op een meer elektrische tour met Fender Rhodes, basgitaar en elektrische gitaar. De opzet: een groove-gebaseerd, filmisch jazzgeluid dat gruizige jaren ’70-elementen combineert met een strakke, vloeiende ritmiek en subtiele elektronica, wat een meer sensuele en dansbare sfeer geeft.
Sixmith en bandleden dompelden zich onder in de donkere jazzy funk vibes en grooves van hun jazzhelden uit de late jaren ’60 en vroege jaren ’70, zoals Lalo Schifrin, Monk Higgins, Steve Reid, vroege Funkadelic, Miles Davis tijdens zijn fusion-periode, Herbie Hancock, The Meters en Squarepusher. Ze wilden deze elementen samenbrengen en integreren in een album dat de elektrische aanpak van de 21ste eeuw belichaamt. En dat deden ze met veel plezier: het enthousiasme vonkt uit de groeven van het vinyl.
Alles aan het nieuwste werk van Black Gold 360 is intrigerend, de muziek, het coverbeeld en niet in de laatste plaats de titel.
‘At The Still Point Of The Turning World’ is afkomstig uit het gedicht ‘Burnt Norton’ van de Amerikaans-Britse dichter, essayist, toneelschrijver, criticus en redacteur T.S. Eliot (1888–1965). ‘Burnt Norton’ werd voor het eerst gepubliceerd in 1936, in de bundel ‘Collected Poems 1909–1935’. In het gedicht onderzoekt Eliot thema’s als tijd, stilte en de zoektocht naar betekenis te midden van voortdurende verandering.
“At the still point of the turning world. Neither flesh nor fleshless;
Neither from nor towards; at the still point, there the dance is,
But neither arrest nor movement. And do not call it fixity,
Where past and future are gathered. Neither movement from nor towards,
Neither ascent nor decline. Except for the point, the still point,
There would be no dance, and there is only the dance.”
Dit “stille punt” staat voor een moment of plek van diepe rust en aanwezigheid in het hart van voortdurende beweging en verandering. Het is een schijnbaar tegenstrijdige ruimte waar tijd en tijdloosheid elkaar ontmoeten. Eliot gebruikte het als een metafoor voor spiritueel of existentieel inzicht. Het roept het idee op van het vinden van vrede of betekenis te midden van de flux van het leven.
Die rust straalt ook af van de weerballon Miss Piggy op de cover van ‘At The Still Point Of The Turning World’ van Black Gold 360. Ook zij bevindt zich in het centrum van de constante beweging van het leven, een leven dat onder druk staat, onder andere door klimaatverandering.
De Nederlandse fotograaf Niels Stomps maakte foto’s van de weerballon Miss Piggy voor zijn serie ‘I Can Hear the Waves’. Het was ook een Nederlander die het gebied ontdekte waar Niels Stomps meerdere keren met zijn camera’s naartoe trok: Willem Barentsz (ca. 1550–1597).
Ruim 400 jaar geleden ondernam de zeevaarder, cartograaf en ontdekkingsreiziger een expeditie om een noordoostelijke doorgang naar Azië te vinden. In plaats daarvan vond hij het bevroren gebied van Svalbard, een archipel van acht kleine eilanden. Het grootste eiland, Spitsbergen, ligt halverwege het vasteland van Noorwegen en de Noordpool en is geschikt voor menselijke bewoning. Nu wordt het bewoond door onder meer een kleine gemeenschap van wetenschappers.
Niels Stomps fotografeerde hun verlaten maar fascinerende wereld. Tegen een bijna esthetisch te noemen, natuurlijke achtergrond laten zijn beelden onderzoekers zien die weerballonnen oplaten, ijskernen nemen en experimenten controleren. De plek waar ze wonen en werken is woest en gevaarlijk, maar dat houdt hen niet tegen. Het zijn eigenlijk moderne ontdekkingsreizigers, legde Stomps in 2016 uit aan journaliste Laura Mallonee van Wired, in het artikel ‘The Remote Frozen Islands Where Science Is King’. “Ze zoeken avontuur en zijn daarbij zo gretig dat ze niet bang zijn.”
Onderzoekers uit meer dan 20 landen werken samen in centra als Ny-Ålesund en Pyramiden. Daar, voeren ze onder extreme omstandigheden experimenten uit en verzamelen data, essentieel voor het begrijpen van klimaatverandering en het behoud van het Arctische milieu.
Gaat het hier misschien ook nog over muziek? Jazeker, en ook over film.
“In een weekend vol experimentele jams keken we tijdens pauzes naar Dirty Harry, Death Wish en Trouble Man. De soundtracks maakten indruk en het besluit was genomen: we gingen elektrisch spelen en namen Harald, onze eerste gitarist, in dienst. De combinatie van elektrische gitaar, bas en Fender Rhodes leverde totaal andere resultaten dan onze gebruikelijke akoestische sessies met contrabas en piano. Het voelde alsof we een nieuwe band hadden, alsof er magie in de studio was!” aldus Simon Sixsmith.
Die magie is nu ook te horen met ‘At The Still Point Of The Turning World’ op de draaitafel.
Opener ‘Lee And Nancy’ verwijst (waarschijnlijk) naar de legendarische samenwerking tussen Lee Hazlewood en Nancy Sinatra. Nancy Sinatra is vooral bekend van haar hit ‘These Boots Are Made For Walkin’ uit 1966, geschreven door Hazlewood. Als er al sprake is van muzikale referentiepunten, kunnen echter beter nummers als ‘Some Velvet Morning’ en hun grote hit ‘Summer Wine’, beide uit 1967, worden genoemd. ‘Lee And Nancy’ van Black Gold 360 ademt net als deze songs de aantrekkingskracht van mysterie en heeft een daarbij passende sfeer van verleiding.
In ‘Off The Shoulder Of Orion’ brengt trompettist Teus Nobel een gloedvolle hommage aan de sterren. De titel verwijst naar een beroemde regel uit de ‘Tears in Rain’-monoloog van Roy Batty in de film ‘Blade Runner’ (1982). Daarin beschrijft hij dat hij aanvalsschepen in brand heeft zien staan nabij de schouder van het sterrenbeeld Orion -‘Off The Shoulder Of Orion’. Dit beeld symboliseert de grootsheid en de geheimen van het universum, evenals de vergankelijkheid van herinneringen en bestaan.
De band gaat voluit groovend verder met ‘Nine Miles Of Bad Road’ en vervolgens via ‘Mr. Kill’ naar ‘Nobody Calls Me Mister With My Boots Off’. Daarin verwijzingen naar de fusion vibes van Miles Davis, de man die als musicus geen noot verspilde en het onderscheid tussen alle mogelijke muzikale stijlen aan zijn modieuze laarzen lapte. Zoals gezegd: ‘Nobody Calls Me Mister With My Boots Off’.
In het zich prachtig ontwikkelende, filmische ‘Foolishness & Devilment’ blaast trompettist Teus Nobel de band naar een adembenemende climax, één van de vele hoogtepunten op het album. Even bijkomen is er echter niet bij, want de karavaan trekt verder met het minstens zo indrukwekkende en door Nobel weer van glans voorziene nummer ‘Those Who Write On Heaven’s Walls’. Saxofonist Coen Kaldeway levert daarna een kort en krachtig statement van 43 seconden af in ‘Motherfuckers’ en sluit af met een gloedvolle solo in het slotnummer ‘Doctor Congo’, ondersteund door bas, drums, gitaar en de effecten van Sixsmith. En dan is het voorbij. Maar, zoals het bij een geslaagde chef’s special hoort, schuiven we graag weer opnieuw aan.
Black Gold 360 – At The Still Point Of The Turning World (Fifty Dollar Records)
