“Met open blik vanuit de wortels van het verleden naar de toekomst kijken en van daaruit andere, nieuwe, muzikale wegen creëren.”
Het is een uitspraak die ik wel vaker gebruik, en in feite een open deur, maar het is precies wat het multidisciplinaire Münchener kwintet Fazer doet op hun nieuwe album Plex. En dat doen ze verdraaid goed.
Om te beginnen is er de live sfeer, die bij jazz georiënteerde muziek altijd en op de eerste plaats een vereiste lijkt, wil de muziek tenminste een levende ziel ademen. Trokken ze voor de opnamen van het vorige album Nadi nog naar Londen, voor Plex bleven de musici in München. In hun woonplaats speelden ze twee maanden lang gedurende intensieve sessies het nieuwe materiaal live met elkaar, totdat het voor hun gevoel klopte en opgenomen kon worden, in één eerste take, zoals dat heet. Dat leverde de magie op die we ook wel kennen van legendarische opnamen van Miles Davis, John Coltrane en Sonny Rollins, maar ook en zeker Keith Jarrett, zo’n beetje de huiscomponist van het eveneens in München gevestigde ECM Records.
Dan is er de ritmesectie. Fazer heeft, opmerkelijk, twee drummers, Simon Popp en Sebastian Wolfgruber. Zij vormen de polyritmisch groovende motor die de multidisciplinaire muziek van het kwintet aanstuurt. Hun muzikale interesses en bagage beperken zich niet tot jazz alleen, maar omvatten tevens Afrobeat en gamelan, Cubaanse ritmes en swing, en dub techno.
De muziek van Fazer als jazz omschreven doet de band dan ook tekort. De leden ontmoetten elkaar weliswaar tijdens hun studie jazz aan de Hochschule für Musik und Theater in München en jazz is de springplank van waaruit de band zich steeds weer opnieuw voorwaarts ontwikkelt, maar de horizon van hun sonische mogelijkheden reikt verder, veel verder.
Fazer bestaat naast de genoemde drummers Simon Popp en Sebastian Wolfgruber uit bassist en tevens een van de oprichters Martin Brugger, gitarist Paul Brändle en bepaald niet op de laatste plaats trompettist Matthias Lyndermayr, wiens lyrische bijdragen als een meanderende energiestroom door de Fazer aderen vloeien.
Elke speler en zijn instrument hebben in het geheel van de muziek een individuele en vitale inbreng, maar samen versmelten hun bijdragen tot een organisch vibrerend totaalgeluid.
In Fazer en Plex komt de diversiteit van de wereld samen, culturen ontmoeten elkaar, in de muziek én in songtitels als Prague, Cuentro en Jaculysses. Maar laat ik mij voor nu beperken tot de opener Ghazal. De ghazal (letterlijk: ‘gazelle’, overdrachtelijk: ‘bevallige vrouw’, ‘geliefde’) is een vorm van liefdesgedicht of lofzang uit de Arabische poëzie. In een ghazal wordt de pijn door verlies of scheiding tot uitdrukking gebracht én de ervaring van de schoonheid van de liefde ondanks die pijn. De ghazal als dichtvorm vindt zijn oorsprong in de zevende-eeuwse Arabische poëzie en verspreidde zich in de twaalfde eeuw naar Zuid-Azië door soefi-mystici en de nieuw opkomende, islamitische sultans. Het werd snel een prominente vorm van poëzie in de vele talen van het Indiase subcontinent en Turkije. De ghazal vindt behalve in gesproken poëzie toepassing in gezangen. Dankzij Johann Wolfgang von Goethe (1749–1832) werd de ghazal in de negentiende eeuw bekend in Duitsland.
Een ghazal bestaat gewoonlijk uit vijf tot vijftien coupletten. Die bestaan op zichzelf maar zijn wel verbonden, weliswaar abstract in hun thema, maar met een vaste voorgedefinieerde, metrische dichtvorm. Dit maakt de ghazal ideaal als uitgangspunt voor levendige improvisaties, zoals Fazer bewijst op Plex, een album dat uitblinkt in hartstochtelijk gespeelde muzikale poëzie.
Fazer – Plex
City Slang | Konkurrent
Ook aanbevolen:
Fazer Drums – Sound Measures (Incl.Zenker Brothers Rework)
Fazer Drums – Sound Measures (Azu Tiwaline Rework)
Carlos Cipa, Martin Brugger & Simon Popp – Runden