Vijfendertig jaar na het succes van zijn rocksymfonie ‘Tubular Bells’ brengt multi-instrumentalist Mike Oldfield met ‘Music of the spheres’ zijn eerste, echt klassieke album uit. Hij wordt bijgestaan door pianist Lang Lang en zangeres Hayley Westenra.
door C. Cornell Evers Klassieke Zaken 5 mei 2008
Het begon allemaal met een eenvoudig kartonnetje. Toen Mike Oldfield begin jaren zeventig bij de band The Whole World van Soft Machine-oprichter Kevin Ayers speelde, ontdekte de voormalige folkgitarist dat hij door het afdekken van de wiskop van een bandrecorder meerdere instrumenten over elkaar kon opnemen. Er ging een wereld voor hem open. Hij kon nu op tape de motieven en instrumentale ideeën uitwerken die moesten leiden tot de verwezenlijking van zijn droom: de schepping van een groot symfonisch werk, vergelijkbaar met de uit meerdere delen bestaande composities voor orkest uit de klassieke muziek. Oldfield besloot dat hij alle instrumenten die hij in zijn orkestwerk wilde gebruiken zoveel mogelijk zelf wilde bespelen, van klassieke gitaar tot piano en van klokkenspel tot Farfisa-orgel. Omdat hij naast zijn werk met Ayers regelmatig opnameklussen had in de beroemde Abbey Road studio’s in Londen, had hij toegang tot een groot scala van instrumenten. Hiermee nam hij de eerste ruwe tapes op van wat later ‘Tubular Bells’ zou worden en liet deze aan mensen uit de muziekindustrie horen. Onder hen was Richard Branson. Aanvankelijk zag die er niets in. Maar op het moment dat bij Oldfield de twijfel toesloeg of hij zijn droom ooit zou kunnen verwezenlijken, hoorde Simon Draper, met wie Branson het label Virgin aan het opzetten was, de tape. En Draper was wél enthousiast. Tijdens de opnamesessies speelde Oldfield zelf alle muziek in (ruim twintig instrumenten en 2000 overdubs), uitgezonderd de fluit- en drumpartijen. Muzikant, schilder, dichter en schrijver Viv Stanshall, bekend van de Bonzo Dog Doo-Dah Band, deed de beroemd geworden aankondigingen van de instrumenten.
‘Tubular Bells’ kwam uit in mei 1973. Mike Oldfield was net twintig geworden. Publiek en critici in Engeland reageerden verrukt. Bij een live-uitvoering in de Queen Elizabeth Hall in Londen, een maand na het verschijnen van de plaat, speelde Oldfield samen met de crème de la crème van de toenmalige rock-avant-garde. Onder hen waren Mick Taylor (The Rolling Stones), Steve Hillage (Gong), Fred Frith (Henry Cow) en Ted Speight. In Amerika kwam de respons aanvankelijk trager op gang dan in Europa, tot filmregisseur William Friedkin de muziek gebruikte in ‘The Exorcist’. Oldfield was hier zelf niet over geraadpleegd en was er ook niet echt blij mee, maar het werkte wel. ‘Tubular Bells’ haalde wereldwijd een miljoenenverkoop.
Na ‘Tubular Bells’ maakte Oldfield albums als ‘Hergest Ridge’, ‘Ommadawn’, ‘Incantations’, ‘QE2’ en ‘Amarok’. En nu is er dan, 35 jaar na ‘Tubular Bells’, ‘Music of the spheres’, zijn eerste echt klassieke werk. Oldfield liet zich voor deze nieuwe stap in zijn carrière inspireren door de ‘Musica Universalis’, een oude theorie volgens welke ieder lichaam, dood of levend, een unieke trilling herbergt. In het zonnestelsel met zijn werveling van hemellichamen resulteren deze geluiden in een muzikaal concept van uitzonderlijke harmonie, dat echter voor het menselijk oor onhoorbaar is. In dit laatste wil Mike Oldfield met ‘Music of the spheres’ verandering brengen. ‘De muziek wordt vrijgelaten,’ zegt hij. En dan blijken er in de kosmos fantasievolle orkestklanken te klinken, het ene moment triomfantelijk juichend, dan weer vol ijle fluisteringen, en zijn er invloeden van Holst, Rachmaninov en Philip Glass hoorbaar, en prachtige, sfeervolle bijdragen van pianist Lang Lang en de Nieuw-Zeelandse sopraan Hayley Westenra. En ja, ook echo’s van ‘Tubular Bells’.
Mike Oldfield
Music Of The Spheres
Mike Oldfield, The Sinfonia Sfera Orchestra, Lang Lang, Hayley Westenra
Universal Classics & Jazz
00289 47663201