In Seven Days – Concerto for Piano with Moving Image van de Britse componist en pianist THOMAS ADÈS (1971) beleefde zijn wereldpremière op 28 april 2008 in de Royal Festival Hall.
Hoewel ‘In Seven Days’ oorspronkelijk werd gecombineerd met een videoprojectie van zes beeldschermen, gemaakt door Thomas Adès’ toenmalige partner Tal Rosner, wordt het pianoconcert de laatste jaren vaak ook louter instrumentaal uitgevoerd. Het werk kan heel goed op zichzelf staan; zo bewijst een live opname uit 2018 met de Russisch-Amerikaanse pianist Kirill Gerstein en het Tanglewood Music Center Orchestra, die nu door Myrios Classics is uitgebracht. Het optreden werd vastgelegd in de Seiji Ozawa Hall als onderdeel van het Tanglewood Music Festival 2018, met Adès als dirigent van het Tanglewood Music Center Orchestra.
In Seven Days #1
De jarenlange muzikale relatie van Thomas Adès met Kirill Gerstein vormt het uitgangspunt voor deze nieuwe uitgave. Met uitzondering van ‘In Seven Days’ zijn alle werken op het album geschreven voor de Russisch-Amerikaanse pianist en opgenomen in de Symphony Hall in Boston. Het betreft hier naast drie ‘Mazurkas’ voor solopiano de wereldpremière opnamen van ‘Berceuse’ uit ‘The Exterminating Angel’ en een vierdelige concert parafrase uit 2015 van Adès’ kameropera ‘Powder Her Face’ voor twee piano’s. Het laatste werk wordt door Gerstein en de componist samen uitgevoerd.
‘Powder Her Face’ (1995) is een kameropera in twee bedrijven, gecomponeerd op een libretto van Philip Hensher. Het onderwerp van de opera is ‘Dirty Duchess’ Margaret Campbell, hertogin van Argyll, wier seksuele escapades in 1963 tijdens haar echtscheidingsprocedure in Groot-Brittannië tot schandalen en roddels leidden. ‘Powder Her Face’ werd voor het eerst uitgevoerd op 1 juli 1995 in Cheltenham, met Jill Gómez in de hoofdrol. De recensies waren overwegend positief, maar de opera werd berucht vanwege het expliciete karakter in taal en detail. Het Britse radiostation Classic FM weigerde om die reden het werk uit te zenden. De eerste, bijtende piano aanslag van ‘Concert Paraphrase 1’, naar scene 1 uit ‘Powder Her Face’, het begin van het duivels klinkende ‘Ode to the Joy’ en ook de opener van het album, komt binnen met de explosieve kracht van een big bang. Daarmee is de toon gezet. De twee pianisten bouwen in iets meer dan zestien minuten – beduidend korter dan de achttien tot negentien minuten van andere uitvoeringen – met bezield samenspel barstensvol jazzakkoorden, ingenieuze tempowisselingen, gebroken melodielijnen en wervelende dansjes een spanningsboog die je als toehoorder van de eerste tot de laatste noot meesleurt. Zestien minuten duurt het spektakel, tot en met ‘Concert Paraphrase 4’, naar de laatste scene uit de opera, ‘It Is Too Late’, aan het einde waarvan een hartstochtelijke tango het pad naar de uitgang plaveit. Daar wachten, om bij te komen, de filmische klanken van ‘Berceuse’ uit ‘The Exterminating Angel’, een op de gelijknamige film uit 1962 van Luis Buñuel gebaseerde opera, gevolgd door drie speelse, Chopineske ‘Mazurkas’.
In Seven Days: barensweeën van een wereld in wording
En dan, het werk waar het album zijn titel aan ontleent: ‘In Seven Days’. Het scenario is afkomstig van de schrijver of schrijvers van het Oud-Testamentische boek Genesis, meer precies het scheppingsverhaal, de oer-geschiedenis van de oorsprong, het begin, van de aarde, en van de mensheid. Het werk is geschreven voor solopiano en groot orkest. ‘In Seven Days’ vangt op dag 1 aan met ‘Chaos – Light – Darkness’, een heftige, orkestrale introductie van de onstuimige barensweeën van een wereld in wording. Dag 2 brengt ‘Separation of the Waters into Sea and Sky’. Het is de geboorte van de wereld, percussie doet de vliezen breken, het water trekt zich begeleid door glasheldere piano-tinkelingen terug van de kusten die door fluiten en strijkers omhoog gestuwd uit de zeeën oprijzen. Dan ontstaan op dag 3, majestueus georkestreerd, ‘Land – Grass – Trees’ en beginnen op dag 4 ‘Stars – Sun – Moon’ te schijnen. Er klinken minimalistische frases. Orkest en pianist buitelen in hun scheppingsdrift enthousiast over elkaar. Op dag 5 wolken blazers en strijkers onstuimig in de lucht boven de woeste wateren en wordt de wereld bevolkt met talloze ‘Creatures of the Sea and Sky’; op dag 6 kruipen ‘Creatures of the Land’ op de klanken van een virtuoze pianosolo vanuit de oersoep het land op. En dan… wordt het stil. Dag 7 is aangebroken. Het is de laatste scheppingsdag, de wereld, het universum is af. De piano spreekt van bezinning: ‘Contemplation’. We zijn er. Of toch niet? Is het louter verbeelding of eindigt ‘In Seven Days’ echt met een siddering…
‘In Seven Days’ is meer nog dan een score over het ontstaan van het leven op aarde een uitbundige viering van dat leven, van de nog altijd grote biodiversiteit die alle levensvormen met elkaar verbindt, en een oproep om daar zuinig op te zijn.
IN SEVEN DAYS
Thomas Adès & Kirill Gerstein
MYR027 / EAN 4260183510277