De Nederlandse avant-luitist Jozef Van Wissem liep in New York ooit de Amerikaanse filmregisseur en musicus Jim Jarmusch tegen het lijf. Ze bleken zielsverwanten.
Het tweetal ontmoette elkaar in de jaren die volgden regelmatig, live op het podium en in de opnamestudio.
Bekend is de score voor de vampierfilm ‘Only Lovers Left Alive’ uit 2013 van Jim Jarmusch, waarvoor Jozef Van Wissem samenwerkte met de rockband SQÜRL, met daarin de regisseur zelf op gitaar. De soundtrack werd in 2014 wereldwijd op plaat uitgebracht en onderscheiden met een Cannes Soundtrack Award.
De luitist bracht al drie gezamenlijke albums uit met Jim Jarmusch: ‘Concerning the Entrance into Eternity’ en ‘The Mystery of Heaven’ in 2012 en in 2019 ‘An Attempt to Draw Aside the Veil’.
En nu dan ‘American Landscapes’, gestoken in een hoes met daarop een afbeelding van het tweeluik ‘Untitled (Ferguson Police, August 13. 2014)’ van de Amerikaanse kunstenaar, filmer, fotograaf en musicus Robert Longo. ‘Untitled (Ferguson Police, August 13. 2014)’ is een menshoge houtskooltekening (218.4 x 304.8 cm) van politie in oproeruitrusting in Ferguson, Missouri, tijdens protestdemonstraties na de moord op Michael Brown, een ongewapende zwarte tiener. Het werk was in 2014 voor het eerst te zien op Art Basel Miami Beach en werd een soort instant klassieker. Het is een grimmig werk, en datzelfde kan gelden voor de soundscapes die luit, condensator drones en elektronica (Van Wissem) en akoestische en elektrische gitaren (Jarmusch) produceren op ‘American Landscapes’.
Drie composities bevat het album, ‘Cleveland’, ‘Akron’ en het titelnummer ‘American Landscapes’. Ze zijn meer dan alleen maar grimmig.
De eerste twee stukken, ‘Cleveland’ en ‘Akron’, zijn opgenomen in 2022. Langgerekte, hypnotiserende droneklanken schuren hier als zandstormen over verlaten en, op een enkele door de wind voortgejaagde tumbleweed na, levenloze landschappen. Ze staan voor de staat van het huidige Amerika. Die lijkt hopeloos, maar is dat wel zo? In de tweede helft van het twaalf minuten durende ‘Cleveland’ opent zich bovenop de onderlaag van sonic noise, als een bloem een bron van klassiek luitspel, helder, doorschijnend en verfijnd, zelfs elegant. Dat zet zich voort in het volgende, zes minuten durende, ‘Akron’.
De titeltrack, het tweeëntwintig minuten durende ‘American Landscapes’, werd in opdracht gemaakt voor een dansproductie van Stephen Petronio Dance Company in New York. Het is een sonische meditatie, door Jozef Van Wissem en Jim Jarmusch gespeeld met luit, akoestische en elektrische gitaar, die voorbij glijdt in de tijd als een vogel die hoog boven de wereld klimt en daalt op de stromingen in de lucht.
Jozef Van Wissem wordt vaak een minimalist genoemd. Zijn muziek zou louter repetitief zijn. Dat is echter te gemakkelijk. Met zijn kalme, maar daarom niet minder spanningsvolle, stijl – en ik heb het eerder gezegd – geeft hij zijn muziek warmte en betrokkenheid, en daarmee een ziel. Een levenselixer in grimmige tijden.
Jozef Van Wissem & Jim Jarmusch – American Landscapes
Incunabulum | Konkurrent
Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je jouw waardering laten zien door een kleine bijdrage te doen. Zo help je CCRyder doorgaan.
Met iDEAL kun je via de beveiligde omgeving van je eigen bank CCRyder waarderen.
“Eyes on the road and hands upon the wheel”
