De Frans-Oostenrijkse theatermaker Gisèle Vienne en de Japanse componist Ryuichi Sakamoto zijn de ‘associate artists’ voor het Holland Festival in 2021.
Beide kunstenaars zijn bijzonder veelzijdig en tonen in hun (multimediale) werk belangstelling voor kunst in een breed spectrum van disciplines.
Viennes nieuwste werk ‘L’Étang’, een coproductie met het Holland Festival, gaat in november in Frankrijk in première. Het is gebaseerd op een kort stuk van de Zwitserse schrijver Robert Walser. Sakamoto werkt samen met multidisciplinair artiest Shiro Takatani aan ‘Time’, een onconventionele opera eveneens in coproductie met het Holland Festival.
Gisèle Vienne
Choreograaf, kunstenaar, regisseur en fotograaf Gisèle Vienne (1976, Charleville-Mézières) woont en werkt in Parijs. Na een studie filosofie volgde ze een opleiding tot poppenspeler aan l’École Supérieure Nationale des Arts de la Marionnette. In haar fotografische en geënsceneerde verhalen spelen steeds veranderende, mensachtige figuren, zoals marionetten en poppen, een centrale rol. Gisèle Vienne is sterk beïnvloed door de elektronische muziekscene uit het Berlijn van de jaren 90, waar zij drie jaar woonde.
Gisèle Vienne werkt sinds 2004 veel samen met de schrijver Dennis Cooper en de musici Peter Rehberg en Stephen O’Malley. De laatste is mede-oprichter van de experimentele metalband (zelf noemen ze het ‘power ambient’) Sunn O))) uit Seattle. Tijdens het Holland Festival 2013 was haar werk ‘The Pyre’ te zien, en in 2017 het werk ‘Crowd’.
Ryuichi Sakamoto
Ryuichi Sakamoto (1952, Tokio) is een van de belangrijkste kunstenaars van onze tijd. Zijn succesvolle carrière omspant meer dan vier decennia. Ooit verkende hij, samen met medeoprichters Haruomi Hosono en Yukihiro Takahashi, met het Yellow Magic Orchestra de grenzen van de technopop. Met zijn klassieke composities trad hij later in de voetsporen van Debussy en Ravel. Als acteur was hij te zien in dezelfde films als waarvoor hij de gelauwerde en Oscar-winnende (‘The Last Emperor’) muziek schreef. Zijn ontwikkeling als componist liep parallel met zijn levensreizen en -ervaringen. In de afgelopen twintig jaar schreef hij een multimedia-opera, bespeelde hij samen met de Duitse musicus en beeldend kunstenaar Carsten Nicolai, beter bekend als Alva Noto, een glazen gebouw – The Glass House – als een instrument en reisde hij naar het noordpoolgebied om het geluid van smeltende sneeuw op te nemen.
Ryuichi Sakamoto + Alva Noto – The Glass House
Na de kernramp in Fukushima in 2011 werd Sakamoto een iconische figuur in de Japanse sociale beweging tegen kernenergie. Vanaf 2012 organiseerde hij het jaarlijks terugkerende muziekevenement NO NUKES, waaraan veel bekende kunstenaars, onder andere Kraftwerk, deelnamen om te protesteren tegen kernenergie. Als Sakamoto na met keelkanker te zijn gediagnosticeerd terugkeert naar de muziek, leidt zijn intens beleven van de crises in het leven in 2017 tot een nieuw meesterwerk: ‘async’.
De stukken op ‘async’ zijn opgebouwd met een niet-alledaags gebruik van muziekinstrumenten, contrasterende geluidstexturen, zowel akoestisch als elektronisch, stemmen van mensen – David Sylvian, Paul Bowles – en de dagelijkse klanken van veldopnamen en stadsgeluiden. “Bij het maken van async wilde ik gewoon geluiden van dingen horen, alledaagse dingen, zelfs de geluiden van instrumenten, muziekinstrumenten wilde ik horen als dingen,” verklaarde Sakamoto.
Tot zijn meest recente werk hoort een serie video’s onder de noemer ‘incomplete’ die Ryuichi Sakamoto met bevriende musici (o.a. Alva Noto, Laurie Anderson, Arto Lindsay) opnam tijdens de covid-19 lockdown. Sakamoto: “In deze tijden waarin dingen niet ‘normaal’ zijn, wilde ik de sensaties die ik voelde vastleggen. Ik heb een paar van mijn muzikantenvrienden uitgenodigd om dit met mij te doen. Ik wilde de resultaten met jullie allemaal delen.”
Ryuichi Sakamoto was met Alva Noto te zien in het Holland Festival 2005 met de productie ‘Insen’.
Filmmaker en producer (‘Lost in Translation’) Stephen Nomura Schible maakte in 2017 de internationaal gelauwerde documentaire ‘Ryuichi Sakamoto: Coda’ en in 2018 ‘Ryuichi Sakamoto: async Live at the Park Avenue Armory’.
Lees meer over Ryuichi Sakamoto hier: De muzikale nieuwsbrieven van Ryuichi Sakamoto (1990)
| Sinds 2019 werkt het Holland Festival jaarlijks samen met een of twee ‘associate artist(s)’. Het festival belicht behalve hun werk ook thema’s die voor hen van belang zijn, evenals aan hen gerelateerde kunstenaars. Naast dit programma met en rondom de ‘associate artists’ brengt het Holland Festival werk van andere spraakmakende en relevante kunstenaars. Eerdere ‘associate artists’ waren Bill T. Jones in 2020 en Faustin Linyekula en William Kentridge in 2019. |
De 74ste editie van het Holland Festival vindt plaats in juni 2021.