Een jaar geleden vroeg ik: Heeft Black Midi met Cavalcade het rockalbum van het jaar gemaakt? Ik stel de vraag opnieuw, nu over de nieuwe Black Midi, met de aan duidelijkheid niets te wensen overlatende titel
H e l l f i r e
I am the god of hell fire and I bring you…
Fire, I’ll take you to burn.
Fire, I’ll take you to learn.
I’ll see you burn!
Zo begon het, voor die tijd spraakmakende, nummer Fire waarmee de psychedelische rockband The Crazy World of Arthur Brown in 1968 een wereldhit scoorde. De openingszin ‘I am the God of Hellfire’ dook later op tal van opnamen op als sample, zoals in The Prodigy’s rave anthem Fire uit 1992.
‘I’ll take you to burn. I’ll take you to learn. I’ll see you burn!’ Het had als slogan op het derde album van Black Midi kunnen staan. Na het overdonderende debuut Schlagenheim en het daarop volgende, bijtend absurdistische Cavalcade, stuurt Black Midi op Hellfire de luisteraar op een enkele reis naar de hel, een wereld vol waanzin die we als moderne mensen (wrange gedachte) zelf hebben gecreëerd. Geordie Greep formuleert het aldus: “If Cavalcade was a drama, Hellfire is like an epic action film.”
De (toen nog) vier leden, Geordie Greep (leadzang, gitaar), Matt Kwasniewski-Kelvin (zang, gitaar), Cameron Picton (zang, bas, synthesizers) en Morgan Simpson (drums), ontmoetten elkaar in 2017. Ze studeerden allen aan een beroepsopleiding voor podiumkunsten, media, kunst, design en daarbij horende technologieën in de London Borough of Croydon. De vier studenten vonden elkaar in hun streven naar een optimale beheersing van hun instrumenten en de wens om zich – individueel – onderscheidende instrumentalisten te worden. Samen vormden ze Black Midi, vernoemd naar een digitaal muziekfenomeen waarin, voor mensen onspeelbaar, ontelbare pianonoten worden gegenereerd en aan elkaar geregen.
Het debuut Schlagenheim uit 2019, met daarop een duizelingwekkende, dynamische mix van noise acceleraties, wringende instrumentaties, droogjes gebrachte zangpartijen en een weirde mengeling van constructie en deconstructie, sloeg in als een muzikale clusterbom. De band loste vervolgens twee jaar later, in het voorjaar van 2021, de belofte in overtreffende trap in met het absurdistische Cavalcade als opvolger. Matt Kwasniewski-Kelvin verliet in de aanloop naar Cavalcade de band wegens mentale problemen. Toetsenist Seth Evans en saxofonist Kaidi Akinnibi werken sinds 2020 veelvuldig met de band samen, in de studio en bij live-optredens.
Licht naast donker
Nu, een jaar na Cavalcade, is er dan Hellfire, met als overkoepelend thema de ellende waarin de mensheid met haar zelfzuchtige handelen de wereld heeft gestort. Black Midi zet met Hellfire weer een aantal reuzenstappen voorwaarts. De bandleden koppelen blakend van energie de melodische en harmonische elementen bekend van Cavalcade aan een ongekende bravoure en intensiteit. Hellfire is ook meteen hun meest thematisch samenhangende en doelgerichte album tot nu toe. Belangrijke, elkaar overlappende onderwerpen, die steeds terugkomen, zijn pijn, verlies en angst. Maakt dat Hellfire een duister album? Ja en nee. Er is het kwaad, hel en satan maken hun opwachting, maar elk nummer heeft ook een keerzijde, die zacht is, teder, er schijnt licht naast het donker.
De ongrijpbare hypermuziek van Black Midi wordt omschreven als post-punk, avant-progrock, progjazz, punkjazz, mathrock enzovoort. De bandleden worden wel de erfgenamen genoemd van de progressieve rockband King Crimson (van wie ze eerder 21st Century Schizoid Man coverden), van Frank Zappa, van Captain Beefheart en niet op de laatste plaats van trompettist Miles Davis, The Man with the Horn. Tegelijkertijd ademt de aanpak van de band, zowel live als in de studio, de rauwe energie van punk. Dit explosieve mengsel ontploft op Hellfire in een vuurwerk van allesverzengende muzikale kleuren, waaraan geen ontsnappen mogelijk is, geproduceerd door Marta Salogni, die eerder met de band werkte aan de Cavalcade-opener John L..
Achtbaan
Hellfire van Black Midi is niets meer of minder dan een duizelingwekkende rit over het grillige traject van een muzikale achtbaan vol loopings, corkscrews en g-krachten tartende helixen en camelbacks. De band lanceert deze hellevaart met als first drop, een eerste val de diepte in, de titeltrack. Een mitraillerende monoloog slingert het karretje gierend door en over scherpe krullen en kruisende lussen: ‘Always chasing the first. Always chasing the free. Always chasing decency. Never adequate enough. Enough, enough. Come in, come in. Thank you.’ Ook daarna blijft het dringende advies de veiligheidsgordels aan te snoeren.
De opener Hellfire gaat naadloos over in de jazz fusion annex progrock track Sugar/Tzu: ‘Ladies and gentlemen, are you ready for the sporting event of the year? To the thousands in attendance, and to the millions watching around the world, let’s see some thunder!’ Een in golven aanzwellende stormwind van voortrazende, gebroken akkoorden en donderende drums leidt naar een orkaan van hoogst ontvlambare riffs en krijsende blazerspartijen, met daarin gastbijdragen van Joe Bristow op trombone, Kaidi Akinnibi op saxofoons en Ife Ogunjobi op trompet.
En voort raast de band, naar het psychedelische (denk aan An Electric Storm van White Noise) Eat Man Eat, een gruwelijk kannibalistisch verslag over het commerciële gebruik door een vreemd en geheimzinnig ‘mijnbedrijf’ van menselijke lichaamssappen, in de verte vergelijkbaar met de verhaallijn van de dystopische sciencefictionfilm Soylent Green uit 1973 van Richard Fleischer. En dan, Welcome To Hell, epische instrumentale razernij – Talking Heads ontmoet Cardiacs, in de hoogste versnelling. Welcome To Hell gaat over soldaat Tristan Bongo. Die lijdt aan PTSS als gevolg van zijn ervaringen in de oorlog. Het verhaal wordt verteld vanuit de persoon van Bongo’s commandant. Die hekelt de geestelijke problemen van de soldaat, noemt hem een lafaard en geeft hem uiteindelijk de zak. Welcome To Hell, waar het sarcasme vanaf druipt:
By standing in line today
You secure a place among the saints
Go get them, son, now your life begins
To die for your country does not win a war
To kill for your country is what wins a war
Even, heel even, heerst er hierna een relatieve rust op het parcours, in het met piano en strijkerarrangementen, drones en veldopnamen opgetuigde Still.
We zijn dan halverwege. Het is Half Time:
[Outro: Radio Rahim]
That was “8 Weeks in May” by the Orange Tree Boys
Keep that dial locked to 66.6 Hellfire
With yours truly, Radio Rahim
Next up, a song like no other
Listen to this!
Sleutelnummer
The Race Is About To Begin. Het is hét sleutelnummer van Hellfire. Een cavalcade van gemarginaliseerden raast voorbij, op hoge snelheid steeds verder accelererend, tot de finish is bereikt, en dan is daar Geordie Greep, croonend als een David Bowie in zijn beste jaren:
The clown can be a martyr
The whore can be an angel
The hack becomes a master
The crass becomes divine
Het volgende nummer Dangerous Liaisons vertelt, vanuit het perspectief van een huurmoordenaar, over de verlokkingen van het kwaad, en de spijt na afloop, als de verleider met de valse woorden – ‘Some people are as useless as lids on a fish’s eyes’ – Satan zelf blijkt te zijn. Dangerous Liaisons is absoluut een murder ballad, maar met aan het eind een ferme twist, als de knoop van het galgtouw die zich aantrekt. In The Defence nagelt een croonende Geordie Creep vervolgens de hypocriete houding van de massa ten opzichte van prostitutie aan het christelijke kruis: ‘I’ll stop selling when you stop buying.’
Ook aan Black Midi’s hellerit komt een einde. Er blijven echter vragen, 27 Questions om precies te zijn. Het zijn vragen als:
Does there exist a marriage that can survive castration?
A future where a man can go a year without hydration?
Is grass ever greener?
Is the will really free?
En 23 andere. Ze zijn verpakt in een song die in zijn complexe structuur lijkt terug te grijpen op de progressieve rock waarmee in de jaren zeventig groepen als King Crimson en Gentle Giant furore maakten. Black Midi richt zich in 27 Questions tot een fictief personage, Freddy Frost, omschreven als “jonger dan het leven, ouder dan de dood”.
Dan komt het einde in zicht. De muzikale slopershamer van Black Midi slaat nog een paar laatste slagen. Je stapt uit, wankel op zwabberende benen maar opgewonden door de adrenaline, je hart bonkt, en je haalt diep adem. Of Hellfire van Black Midi nu wel rockalbum van het jaar wordt? Het is in ieder geval rockalbum van het moment.
Black Midi – Hellfire
Rough Trade / Konkurrent