Ben jij iemand die liever je eigen koers vaart dan mee te drijven op de hype van de dag, en die kleine, onafhankelijke makers van kunst, muziek en literatuur uit de hele wereld steunt met je aankopen? Dat wordt binnenkort een stuk lastiger – en vooral duurder.
Vanaf 28 juni 2025 gelden in de Europese Unie strengere regels voor de invoer van cultuurgoederen zoals kunst, archeologische vondsten en historische objecten van buiten de EU. Voor archeologische voorwerpen ouder dan 250 jaar is een invoervergunning verplicht. Voor andere kunstvoorwerpen, zoals schilderijen en manuscripten ouder dan 200 jaar en met een waarde boven 18.000 euro, is een importeursverklaring nodig. Deze regels, uitgevoerd via het Europese digitale systeem TRACES, moeten illegale handel tegengaan en cultureel erfgoed beter beschermen. Daar valt op zich iets voor te zeggen.
Maar Europa lijkt steeds minder oog te hebben voor de maker van nu. De Europese Commissie wil de vrijstelling afschaffen voor pakketjes onder de 150 euro uit niet-EU-landen. Een maatregel die eigenlijk pas in 2028 zou ingaan, maar nu mogelijk jaren eerder wordt ingevoerd. Officieel om het groeiende aantal kleine zendingen in te tomen – in de praktijk een bureaucratische reflex op een wereld waarin mensen juist steeds directer met elkaar handelen.
Wie straks een kunstwerk, cd of boek bestelt bij een onafhankelijke maker buiten de EU, bijvoorbeeld in Brazilië of Japan, krijgt te maken met invoerrechten en administratiekosten. Kleine makers worden zo de dupe van regels die vooral de grote spelers beschermen. Terwijl massagoederen ongehinderd grenzen passeren, worden unieke, handgemaakte werken verstikt door papierwerk.
Het ironische is dat Europa zegt culturele diversiteit te willen koesteren, maar met dit beleid juist de blik naar buiten verliest. Terwijl het continent zich op de borst klopt over zijn rijke erfgoed, gaat de deur naar nieuwe invloeden dicht. Wat overblijft, is een markt waar anonimiteit loont en originaliteit nauwelijks lucht krijgt. Alles is traceerbaar, behalve inspiratie. En die verdwijnt, langzaam maar zeker, tussen de formulieren.
