De Japanse multipercussionist en componist Masayoshi Fujita werkte het afgelopen decennium veelvuldig en intensief met de vibrafoon en bracht onder andere het veelgeprezen drieluik Stories (2012), Apologues (2015) en Book of Life (2018) uit. Zijn nieuwe album Bird Ambience laat een ander sonisch spectrum horen. In plaats van de vibrafoon staat de marimba centraal, naast drums, percussie, synthesizers, effecten en taperecorder. En Masayoshi Fujita vertrouwde, meer dan voorheen, op de magische momenten van het improviseren.
Het nieuwe album Bird Ambience van Masayoshi Fujita als ambient bestempelen, alleen omdat het oppervlakkig beluisterd om sfeermuziek handelt, is al te gemakkelijk. Er is veel meer. Fujita maakt de overgangen vloeibaar tussen hedendaags en klassiek, minimalisme, ambient en dub, noise, sirenenzangen en geïmproviseerde jazz en produceert met al deze elementen samen opwindend nieuwe, sonologische contouren.
Masayoshi Fujita plaatst de bouwstenen van zijn muzikale acties zeer precies, als een kalligraaf, met Japanse elegantie. Hij creëert een omgeving van elkaar opvolgende instrumentale architecturen, vergelijkbaar met de stijlvolle, uitgebalanceerde inrichting van een huis, of waarschijnlijker een tuin, een beeldentuin, in aanmerking genomen Fujita’s liefde voor de natuur. Na dertien jaar in Berlijn te hebben gewoond, verhuisde Masayoshi onlangs naar een huis en studio in het landelijke Japanse bergdorp Kami-cho, Hyogo. Hij gaf daarmee gehoor aan de droom die hij al een leven lang koestert, om muziek te maken in en geïnspireerd door de natuur. En hoewel Bird Ambience helemaal in Duitsland is opgenomen, voordat hij vertrok naar Japan, ademt het album uit al zijn muzikale bloedvaten een natuurlijke wereld. Dat begint al met het centrale instrument, de marimba. De houten staven/toetsen van de marimba hebben een groter bereik dan de vibrafoon. Er is daardoor een uitgebreider klankpalet, dat ook nog eens warmer van kleur is. Fujita bespeelt het instrument met strijkstokken en hamers en manipuleert het soms met effecten.
Het sleutelwoord is sierlijkheid en dat is meteen van toepassing in het openingstitelnummer. In Bird Ambience vervlecht Masayoshi etherische koorstemmen met zachte, minimalistisch gedoseerde marimba fraseringen, met daarin ruime aandacht voor de ‘lege’ tussenruimtes in de muziek. In Thunder, gebaseerd op het gedicht You Will Hear Thunder van Anna Akhmato, rollen in lijn met de titel dub echo’s over de marimba, maar ook hier versterkt instrumentale soberheid de compositorische kracht. De zachte mijmeringen in het volgende, instrumentaal tegengestelde nummer Anakreon zijn geïnspireerd op een textielontwerp van architect en ontwerper Josef Frank, die zelf zijn inspiratie weer uit een oud Grieks fresco, van een blauwe vogel, gehaald zou hebben. Gaia, ook weer zo’n titel uit de wereld van de natuur, laat meer nog dan in Thunder de dub echo’s diep donderen. En dan zijn er de vogels, dit keer ‘echt’, in Noise Marimba Tape, vrolijk tjilpend en tierelierend boven een melodieus slalommende marimba. Elders, in Stellar, trekt Masayoshi Fujita een rauw schurende noise-laag over klaterende triphop ritmes. Het album sluit af met twee, vooruit, laten we ze ambient stukken noemen, Pons en Fabric, waarbij in het laatste nummer een aanhoudende drone zinderend warm resoneert met een subtiel kloppende marimba, om uiteindelijk langzaam op te lossen, in dromen van schoonheid.
Masayoshi Fujita – Bird Ambience
Erased Tapes / Konkurrent
Foto Masayoshi Fujita © Özge Cöne